Πολλές φορές στη ζωή «άλλος έχει το όνομα και άλλος της χάρη». Γενικά, η οικογένεια Μητσοτάκη έχει το όνομα ότι είναι τάχα «φιλελεύθερη». Μάλιστα ο πατέρας Μητσοτάκης είχε κατέλθει στις εκλογές του 1977 με δικό του κόμμα που ονομαζόταν «κόμμα των νεοφιλελευθέρων». Υποτίθεται ότι φιλελεύθερα-νεοφιλελεύθερα κυβέρνησε το 1990-1993 και υποτίθεται και μέχρι σήμερα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξελέγη ακριβώς ως φιλελεύθερος.....
Είναι όμως πράγματι έτσι;
Από τις πρόσφατες προγραμματικές εξαγγελίες τού Κυριάκου Μητσοτάκη ξεχωρίζει μία συγκεκριμένη, αντιφιλελεύθερη εξαγγελία του, η οποία κάθε άλλο παρά πείθει ότι ο ίδιος ο Κυριάκος είναι φιλελεύθερος – πείθει ότι είναι ακριβώς το αντίθετο.
Προτού όμως δούμε περί τίνος ακριβώς πρόκειται, προηγουμένως ας κάνουμε μια ιστορική αναδρομή στα πεπραγμένα τού πατέρα του, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ως πρωθυπουργού, από την οποία θα καταδειχθεί ότι οι φιλελεύθερες προθέσεις δεν επαληθεύονται κατ’ ανάγκη στην πράξη.
Τούτο διότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θεσμοθέτησε μερικές από τις πλέον ανελεύθερες πτυχές του ελληνικού οικονομικού συστήματος. Εκείνες μάλιστα ακριβώς που καθιστούν εν πολλοίς έως σήμερα την ελληνική οικονομία «σοβιετική». Θεσμούς καταδυνάστευσης του ιδιωτικού τομέα:
α) Η φορολογική ενημερότητα. Άρθρο 26 ν. 1882/1990. Το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας προϋπήρχε ως θεσμός, έχοντας σκοπούς παρόμοιους με αυτούς που συναντά κανείς σε προηγμένα κράτη («tax clearance certificate»): Να πιστοποιήσει όποιος έχει λαμβάνειν από το δημόσιο ότι δεν οφείλει αυτός χρήματα στο δημόσιο. Πουθενά όμως στον κόσμο η φορολογική ενημερότητα δεν είναι προϋπόθεση ιδιωτικών οικονομικών συναλλαγών, από την πώληση ακινήτου μέχρι τη λήψη δανείου.
β) Η ποινικοποίηση της μη καταβολής χρεών προς το δημόσιο. Ποινικοποίηση όχι της φοροδιαφυγής (απόκρυψη φορολογητέας ύλης), αλλά του απλού γεγονότος της μη καταβολής χρηματικών οφειλών προς το Δημόσιο, έστω λόγω απλής αδυναμίας. Άρθρο 25 ν. 1882/1990.
γ) Η υποχρεωτική θεώρηση των ιδιωτικών συμφωνητικών από τις Δ.Ο.Υ., επί ποινή ολοσχερούς ακυρότητας του συμφωνητικού. «Φιλελεύθερη» λογική πρώτης τάξεως: Αν δεν βάλει το κράτος σφραγίδα, είναι άκυρο το συμφωνητικό. Άρθρο 8 παρ. 16 ν. 1882/1990. Υποχρέωση που εν μέρει καταργήθηκε το 2003.
δ) Η υποχρεωτική εγγραφή στον ασφαλιστικό φορέα ως προϋπόθεση έναρξης επιτηδεύματος. Ο ιδιαίτερης γραφειοκρατικής έντασης αυτός θεσμός προϋπήρχε μεν για τα ταμεία ΤΕΒΕ και ΤΑΕ από το 1976, γενικεύθηκε όμως με το άρθρο 63 παρ. 1 ν. 2084/1992 και τον ΚΒΣ. Ισχύει έως σήμερα.
ε) Η προσκόμιση ασφαλιστικής ενημερότητας για τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων. Αν δεν είχες εξοφλήσει τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν δικαιούσουν να εργασθείς για να τα εξοφλήσεις. Άρθρο 63 παρ. 1 ν. 2084/1992. Καταργήθηκε το 2012 μαζί με τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων.
στ) Η εξόφληση εισφορών στα επιμελητήρια ως προϋπόθεση έναρξης και διακοπής επιτηδεύματος. Άρθρο 4 παρ. 1 περ. α εδάφιο 3 ν. 2081/1992. Καταργήθηκε το 2013 μαζί με την υποχρεωτικότητα της εγγραφής.
ζ) Η υποχρέωση προσκόμισης της διοικητικής άδειας επαγγέλματος στη Δ.Ο.Υ. για τη φορολογική έναρξη. Ο θεσμός αυτός έκανε τις Δ.Ο.Υ. χωροφύλακες για λογαριασμό όλων των άλλων δημοσίων υπηρεσιών. Τα τμήματα Μητρώου και ΚΒΣ ενέπλεξαν τις επιχειρήσεις με γραφειοκρατικά θέματα άσχετα με τη φορολογία. Άρθρο 8 παρ. 9 ν. 1882/1990.
η) Ο περίφημος Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων. Προεδρικό διάταγμα 186/1992. Τι να πρωτοεπισημάνει κανείς εκεί. Την υποχρέωση θεώρησης βιβλίων και στοιχείων, επιτρεπτή μόνον εάν δεν είχες ανεξόφλητες οφειλές προς το δημόσιο πάνω από ένα ορισμένο ύψος. Τον θανατηφόρο θεσμό της απόρριψης βιβλίων για ασήμαντες διαδικαστικές αφορμές. Την επιβολή αδυσώπητης εσωτερικής γραφειοκρατίας στις ελληνικές επιχειρήσεις. Τα εξοντωτικά πρόστιμα για διαδικαστικές παραβάσεις ήσσονος σημασίας. Την κοπιώδη τελετουργία της θεώρησης βιβλίων και στοιχείων δια διατρήσεως, με την οποία και μόνον συμμετείχες νομίμως στην οικονομική δραστηριότητα. Όποιος δεν έχει βιώσει τον ΚΒΣ κατά την εικοσαετή του ισχύ, δεν μπορεί να φανταστεί πόσο αδυσώπητο υπήρξε το συγκεκριμένο νομοθέτημα.
θ) Ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), ν. 1876/1990. Δεν είναι ευρέως γνωστό ότι οι περισσότερες προμνημονιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας δεν ήταν κατά κυριολεξία συλλογικές συμβάσεις, αλλά διαιτητικές αποφάσεις του ΟΜΕΔ, που εκδίδονταν μετά την, στην πράξη, συνηθέστατη αποτυχία των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Στις διαιτητικές αυτές αποφάσεις οι διαιτητές του ΟΜΕΔ ήταν αρκούντως γενναιόδωροι προς τους εργαζόμενους. Κάθε νέα διαιτητική απόφαση έδιδε αυξήσεις, ορισμένες φορές υψηλές, φέροντας πολλές φορές σε οικονομικό αδιέξοδο τους εργοδότες. Οι αυξήσεις αυτές σπάνια ήταν συνδεδεμένες με την παραγωγικότητα. Πολλοί εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα περιέπιπταν έτσι σε νοοτροπία δημοσιοϋπαλληλικής διεκδίκησης. Η καταστροφή της ελληνικής ανταγωνιστικότητας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον ΟΜΕΔ και στις «αυτόματες» αυξήσεις που αυτός έδιδε στις αμοιβές του ιδιωτικού τομέα.
ι) Το πρώιμο «περιουσιολόγιο» του εντύπου «Ε6». Άρθρο 10 ν. 2019/1992. Με το «Ε6» οι φορολογούμενοι υπέβαλαν δήλωση όλων των κινητών περιουσιακών τους στοιχείων, ακόμη και των μετρητών τους. Το έντυπο Ε6 ήταν τυπικώς προαιρετικό, όμως ήταν κατά τις ίδιες διατάξεις ο μόνος νόμιμος τρόπος για να επικαλεστεί κανείς παλαιότερα κινητά περιουσιακά στοιχεία για κάλυψη του «πόθεν έσχες». Το έντυπο «Ε6» θυμίζει έντονα το διαρκώς εξαγγελλόμενο, σήμερα, περιουσιολόγιο.
Ας επανέλθουμε όμως στις σημερινές εξαγγελίες. Τόσο στη ΔΕΘ, όσο και σε μεταγενέστερη λεπτομερή παρουσίαση των κ.κ. Χατζηδάκη και Σταϊκούρα, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποσχέθηκε περιορισμούς στη χρήση των μετρητών, ακόμη και με διοικητικά μέτρα, ακριβώς όπως εξαγγέλλει και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Εγκάλεσαν μάλιστα σε αντιπολιτευτικό τόνο την κυβέρνηση, διότι τάχα δεν θεσμοθετεί αρκετά γρήγορα τα από καιρού υπεσχημένα κίνητρα για περιορισμό των μετρητών.
Ο κ. Μητσοτάκης γνωρίζει ότι πυρήνας και θεμέλιο της φιλελεύθερης ιδιωτικής οικονομίας είναι ο σεβασμός στο δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Ένα οικονομικό σύστημα που δεν επιτρέπει ή περιορίζει τη φυσική πρόσβαση του πολίτη στη σημαντικότερη μορφή ιδιοκτησίας, το χρήμα, όχι μόνον δεν είναι φιλελεύθερο, αλλά θα καταλήξει νομοτελειακά να είναι πλήρως ανελεύθερο.
Τα μετρητά περιορίστηκαν με φυσικό τρόπο σε κοινωνίες οι οποίες εμπιστεύθηκαν το οικονομικό τους σύστημα τόσο, ώστε να μην αισθάνονται αναγκαία τη φυσική πρόσβαση στο χρήμα. Όχι επειδή απαγόρευσαν ή αποθάρρυναν νομοθετικά ή διοικητικά τη χρήση μετρητών. Η νομοθέτηση του περιορισμού της φυσικής πρόσβασης του πολίτη στην περιουσία του, θα προκαλέσει αργά ή γρήγορα κατάρρευση της εμπιστοσύνης που απετέλεσε τη βάση του φυσιολογικού περιορισμού των μετρητών.
Η μάχη που δίδεται σήμερα στην Ελλάδα είναι για την οικονομική ελευθερία. Εξαγγέλλοντας περιορισμό των μετρητών, ο κ. Μητσοτάκης θέτει εαυτόν στο στρατόπεδο της οικονομικής ανελευθερίας, υπό το έωλο πρόσχημα της «πάταξης της φοροδιαφυγής».
Αν όμως θέλει να προσφέρει στη χώρα, ο κ. Μητσοτάκης επιβάλλεται να αποφύγει τα σοβαρά αντιφιλελεύθερα λάθη του πατέρα σου. Ας τα μελετήσει προσεκτικά και ας δοκιμάσει να του απευθύνει, με τον δέοντα υιικό σεβασμό, τη ρήση των αρχαίων Σπαρτιατόπουλων «ἁμὲς δέ γ' ἐσσόμεσθα πολλῷ κάρρονες».
Μπορεί να το κάνει; Εάν δεν μπορέσει τότε η αυριανή πρωθυπουργία του ενδέχεται να είναι απλώς μια από τα ίδια, με διαφορετικό φτιασίδωμα.
