Όταν ο Αλέξης Τσίπρας προκήρυξε εκλογές τον περασμένο μήνα, ο Έλληνας πρωθυπουργός απολάμβανε ένα άνετο προβάδισμα έναντι των αντιπάλων του...
Αλλά υπήρχε ένας αντίπαλος που μπορεί να είχε παραβλέψει. Η απογοήτευση στο εσωτερικό της ομάδας των ψηφοφόρων του.
Πολλοί
από τους νεαρούς ψηφοφόρους που οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση πριν
από εννιά μήνες νιώθουν επίσης προδομένοι από τους συμβιβασμούς του κ.
Τσίπρα και την αθέτηση των υποσχέσεων. Ο πρωθυπουργός ήρθε στην εξουσία
ως ένας εμπρηστικός μαχητής κατά της λιτότητας, αλλά την παραδίδει ως
ένας καθυποταγμένος πραγματιστής.
Η απογοήτευση των ψηφοφόρων υπονομεύει την προσπάθειά του να επανεκλεγεί και φέρνει στο προσκήνιο το ενδεχόμενο επιστροφής της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία.
«Φυσικά και μας πρόδωσε», δήλωσε η Μαρία Φάρου, 19χρονη φοιτήτρια από την Αθήνα. «Ήμουν πολύ θυμωμένη. Ακόμα είμαι».
Όπως ένας μεγάλος αριθμός νέων Ελλήνων, η κ. Φάρου είναι ένας από τους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ που ψήφισαν «όχι» στο δημοψήφισμα του Ιουλίου, στηρίζοντας το κάλεσμα του κ. Τσίπρα να απορριφθεί η πρόταση διάσωσης της Ε.Ε., που θα επέβαλε περισσότερα μέτρα λιτότητας σε μια συντριμμένη ελληνική οικονομία.
Εβδομάδες αργότερα, ο κ. Τσίπρας αθέτησε την υπόσχεσή του και αποδέχτηκε το πιο παρεμβατικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
Η κ. Φάρου ανέφερε ότι πιθανότατα θα απέχει στις εκλογές της Κυριακής. «Είμαστε κουρασμένοι και χωρίς ενθουσιασμό», είπε στους F.T. «O ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί ακόμα να μας πείσει να τον ψηφίσουμε, αλλά δεν ξέρω».
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κ. Τσίπρας μπορεί να είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγήν για αριστερούς πολιτικούς και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως το κόμμα Podemos στην Ισπανία και ο Τζέρεμι Κόρμπιν, που πέτυχε μια εντυπωσιακή νίκη στη μάχη για την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος στη Βρετανία. Όπως και ο κ. Τσίπρας, έχουν αγγίξει το αίσθημα απογοήτευσης των νέων, αλλά μπορεί να είναι ήδη αιχμάλωτοι των μη ρεαλιστικών τους προσδοκιών.
«Πίστευαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τους εκπροσωπούσε αλλά τώρα νιώθουν απογοητευμένοι», επισήμανε για τους νεαρούς υποστηρικτές ο Νάσος Ηλιόπουλος, μέλος της πολιτικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία. Το κόμμα τούς ζητάει να μας δώσουν μια τελευταία ευκαιρία».
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία δίνουν μάχη σώμα με σώμα, λαμβάνοντας και οι δύο 26%, γεγονός που θα δώσει ρόλο-κλειδί στην αποχή.
«Οι δημοσκοπήσεις του Σαββατοκύριακου έδειχναν τον ΣΥΡΙΖΑ ισόπαλο ή λίγο μπροστά, αλλά αν μετρήσει κανείς τους ανθρώπους που δεν σκοπεύουν να ψηφίσουν, τότε είναι αντίστροφα τα πράγματα και η Νέα Δημοκρατία είναι οριακά μπροστά», δήλωσε δημοσκόπος υπό το καθεστώς ανωνυμίας.
Ο κ. Τσίπρας ανέφερε, σε ομιλία του την Κυριακή, πως απευθύνεται «ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους που σκέφτονται την αποχή, ή να σπαταλήσουν την ψήφο τους σε αντιπολιτικές επιλογές».
Η απόφαση του κ. Τσίπρα τον Ιούλιο να αποδεχτεί σκληρούς όρους διάσωσης από τις Βρυξέλλες ήταν το καθοριστικό συμβάν που απομάκρυνε τους νέους ψηφοφόρους του κόμματος. Η συνθηκολόγηση του, μετά από μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων με τους διεθνείς πιστωτές και μια ολονύκτια Σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε., μπορεί να έσωσε την Ελλάδα από μια χαοτική έξοδο από το ευρώ.
Ωστόσο την επαύριο της Συνόδου, τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών του ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησε για άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στα αριστερά του.
Ο Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτικός σχολιαστής, πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συσπειρώνεται όσο πλησιάζει η ημέρα των εκλογών, με την ανάμειξη αντιμαχόμενων πολιτικών ρευμάτων.
«Πιστεύω ότι πολλοί από όσους δηλώνουν ότι θα απέχουν, θα επανεξετάσουν τη στάση τους», υποστήριξε ο κ. Χατζής, επικαλούμενος τη βαθιά δεξαμενή των πιστών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ και την πτώση της στήριξης προς τη Λαϊκή Ενότητα, ένα ακρο-αριστερό κόμμα που σχηματίστηκε από αποστάτες που είναι κατά των μνημονίων.
«Ενδεχομένως ο κύριος παράγοντας που θα τραβήξει όσους τάσσονται υπέρ της αποχής πίσω στον ΣΥΡΙΖΑ έως την Κυριακή είναι ότι ήταν η πρώτη κυβέρνηση της αριστεράς και δικαιούται τη στήριξη των αφοσιωμένων αριστερών», πρόσθεσε.
Ο Πέτρος Μαρκόπουλος παραιτήθηκε από τη Γραμματεία Κεντρικού Συμβουλίου νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, μετά τη συμφωνία του κ. Τσίπρα στο μνημόνιο, αλλά αποφάσισε να συνεχίσει να στηρίζει το κόμμα. Για την ώρα.«Αν ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει τις εκλογές αυτές, τότε θα δούμε μια ολοκληρωτική κατάρρευση της αριστεράς», είπε. «Αυτό είναι το επιχείρημα που λέω στον εαυτό μου. Αναμφίβολα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πέτυχε την επανάσταση που όλοι μας ελπίζαμε. Αλλά πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι θα κερδίσει τώρα. Τότε θα ξεκινήσει και πάλι η συζήτηση για το μέλλον μας», πρόσθεσε.
Ακόμα και αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει την Κυριακή, πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να κερδίσει αρκετές έδρες για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα σχηματίσει συνεργασία με έναν από τους κεντροδεξιούς αντιπάλους του, που είναι τόσο απεχθείς στους απλούς ψηφοφόρους τους που πιθανότατα θα αντιμετωπιστεί ως η τελική προδοσία.
Ο Κώστας Φωθιαδάκης, στέλεχος της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ που είναι υπεύθυνος για το κεντρικό περίπτερο του κόμματος σε μια από τις μεγάλες πλατείας της Αθήνας, εκτιμά ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ συμμαχήσει με ένα από τα κεντροδεξιά κόμματα της χώρας, «θα είναι το τέλος του κόμματος».
«Οι νέοι άνθρωποι είναι ήδη απογοητευμένοι και χωρίς ενθουσιασμό. Και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα», σημείωσε, καθώς μια μικρή ομάδα φοιτητών συνομιλούσε στο περίπτερο του κόμματος. «Είναι τρομακτικό».
Η απογοήτευση των ψηφοφόρων υπονομεύει την προσπάθειά του να επανεκλεγεί και φέρνει στο προσκήνιο το ενδεχόμενο επιστροφής της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία.
«Φυσικά και μας πρόδωσε», δήλωσε η Μαρία Φάρου, 19χρονη φοιτήτρια από την Αθήνα. «Ήμουν πολύ θυμωμένη. Ακόμα είμαι».
Όπως ένας μεγάλος αριθμός νέων Ελλήνων, η κ. Φάρου είναι ένας από τους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ που ψήφισαν «όχι» στο δημοψήφισμα του Ιουλίου, στηρίζοντας το κάλεσμα του κ. Τσίπρα να απορριφθεί η πρόταση διάσωσης της Ε.Ε., που θα επέβαλε περισσότερα μέτρα λιτότητας σε μια συντριμμένη ελληνική οικονομία.
Εβδομάδες αργότερα, ο κ. Τσίπρας αθέτησε την υπόσχεσή του και αποδέχτηκε το πιο παρεμβατικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
Η κ. Φάρου ανέφερε ότι πιθανότατα θα απέχει στις εκλογές της Κυριακής. «Είμαστε κουρασμένοι και χωρίς ενθουσιασμό», είπε στους F.T. «O ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί ακόμα να μας πείσει να τον ψηφίσουμε, αλλά δεν ξέρω».
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κ. Τσίπρας μπορεί να είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγήν για αριστερούς πολιτικούς και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως το κόμμα Podemos στην Ισπανία και ο Τζέρεμι Κόρμπιν, που πέτυχε μια εντυπωσιακή νίκη στη μάχη για την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος στη Βρετανία. Όπως και ο κ. Τσίπρας, έχουν αγγίξει το αίσθημα απογοήτευσης των νέων, αλλά μπορεί να είναι ήδη αιχμάλωτοι των μη ρεαλιστικών τους προσδοκιών.
«Πίστευαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τους εκπροσωπούσε αλλά τώρα νιώθουν απογοητευμένοι», επισήμανε για τους νεαρούς υποστηρικτές ο Νάσος Ηλιόπουλος, μέλος της πολιτικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία. Το κόμμα τούς ζητάει να μας δώσουν μια τελευταία ευκαιρία».
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία δίνουν μάχη σώμα με σώμα, λαμβάνοντας και οι δύο 26%, γεγονός που θα δώσει ρόλο-κλειδί στην αποχή.
«Οι δημοσκοπήσεις του Σαββατοκύριακου έδειχναν τον ΣΥΡΙΖΑ ισόπαλο ή λίγο μπροστά, αλλά αν μετρήσει κανείς τους ανθρώπους που δεν σκοπεύουν να ψηφίσουν, τότε είναι αντίστροφα τα πράγματα και η Νέα Δημοκρατία είναι οριακά μπροστά», δήλωσε δημοσκόπος υπό το καθεστώς ανωνυμίας.
Ο κ. Τσίπρας ανέφερε, σε ομιλία του την Κυριακή, πως απευθύνεται «ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους που σκέφτονται την αποχή, ή να σπαταλήσουν την ψήφο τους σε αντιπολιτικές επιλογές».
Η απόφαση του κ. Τσίπρα τον Ιούλιο να αποδεχτεί σκληρούς όρους διάσωσης από τις Βρυξέλλες ήταν το καθοριστικό συμβάν που απομάκρυνε τους νέους ψηφοφόρους του κόμματος. Η συνθηκολόγηση του, μετά από μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων με τους διεθνείς πιστωτές και μια ολονύκτια Σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε., μπορεί να έσωσε την Ελλάδα από μια χαοτική έξοδο από το ευρώ.
Ωστόσο την επαύριο της Συνόδου, τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών του ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησε για άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στα αριστερά του.
Ο Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτικός σχολιαστής, πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συσπειρώνεται όσο πλησιάζει η ημέρα των εκλογών, με την ανάμειξη αντιμαχόμενων πολιτικών ρευμάτων.
«Πιστεύω ότι πολλοί από όσους δηλώνουν ότι θα απέχουν, θα επανεξετάσουν τη στάση τους», υποστήριξε ο κ. Χατζής, επικαλούμενος τη βαθιά δεξαμενή των πιστών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ και την πτώση της στήριξης προς τη Λαϊκή Ενότητα, ένα ακρο-αριστερό κόμμα που σχηματίστηκε από αποστάτες που είναι κατά των μνημονίων.
«Ενδεχομένως ο κύριος παράγοντας που θα τραβήξει όσους τάσσονται υπέρ της αποχής πίσω στον ΣΥΡΙΖΑ έως την Κυριακή είναι ότι ήταν η πρώτη κυβέρνηση της αριστεράς και δικαιούται τη στήριξη των αφοσιωμένων αριστερών», πρόσθεσε.
Ο Πέτρος Μαρκόπουλος παραιτήθηκε από τη Γραμματεία Κεντρικού Συμβουλίου νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, μετά τη συμφωνία του κ. Τσίπρα στο μνημόνιο, αλλά αποφάσισε να συνεχίσει να στηρίζει το κόμμα. Για την ώρα.«Αν ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει τις εκλογές αυτές, τότε θα δούμε μια ολοκληρωτική κατάρρευση της αριστεράς», είπε. «Αυτό είναι το επιχείρημα που λέω στον εαυτό μου. Αναμφίβολα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πέτυχε την επανάσταση που όλοι μας ελπίζαμε. Αλλά πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι θα κερδίσει τώρα. Τότε θα ξεκινήσει και πάλι η συζήτηση για το μέλλον μας», πρόσθεσε.
Ακόμα και αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει την Κυριακή, πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να κερδίσει αρκετές έδρες για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα σχηματίσει συνεργασία με έναν από τους κεντροδεξιούς αντιπάλους του, που είναι τόσο απεχθείς στους απλούς ψηφοφόρους τους που πιθανότατα θα αντιμετωπιστεί ως η τελική προδοσία.
Ο Κώστας Φωθιαδάκης, στέλεχος της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ που είναι υπεύθυνος για το κεντρικό περίπτερο του κόμματος σε μια από τις μεγάλες πλατείας της Αθήνας, εκτιμά ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ συμμαχήσει με ένα από τα κεντροδεξιά κόμματα της χώρας, «θα είναι το τέλος του κόμματος».
«Οι νέοι άνθρωποι είναι ήδη απογοητευμένοι και χωρίς ενθουσιασμό. Και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα», σημείωσε, καθώς μια μικρή ομάδα φοιτητών συνομιλούσε στο περίπτερο του κόμματος. «Είναι τρομακτικό».